Bubobory

Co to są Bubobory?
Założenia projektu

Leśny Zakład Doświadczalny SGGW w Rogowie przy współpracy z Wydziałem Ochrony Przyrody Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych oraz Komitetem Ochrony Orłów w 2008 roku przystąpił do realizacji projektu edukacyjnego pod nazwą Bubobory w LP. Decyzją Ministra Środowiska został on włączony do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Unijnego Funduszu Rozwoju Regionalnego UE. W wyniku czego 10 czerwca 2009 została podpisana umowa pomiędzy LZD w Rogowie a CKPŚ w Warszawie o dofinansowanie projektu, który oficjalnie otrzymał numer: POIS.05.04.00-00-008/08. 

Całkowity koszt projektu to 706 168,00 PLN kosztów kwalifikowalnych. Dofinansowaniem objęte jest 85% tych kosztów. Projekt dotyczy edukacji osób dorosłych – pracowników Lasów Państwowych – pod kątem wzbogacenia wiedzy i zdobycia umiejętności praktycznych w zakresie inwentaryzacji, monitoringu oraz ochrony najrzadszej krajowej sowy – puchacza Bubo bubo.

Bubobory w LP obejmują:

  1. Szkolenia teoretyczne w postaci prezentacji multimedialnych,
  2. Szkolenia terenowe realizowane przez zintegrowane zespoły nasłuchowe,
  3. Poszukiwania śladów obecności piskląt i dorosłych sów,
  4. Budowę sztucznych gniazd dla puchaczy,
  5. Inicjację ogólnopolskiego leśnego monitoringu populacji puchacza i innych rzadkich gatunków sów leśnych w Polsce poprzez stworzenie przy CEPL LZD w Rogowie Kartoteki Rzadkich Sów Leśnych (Sowoteki),
  6. Badania wybranych parametrów biologii sów leśnych, w tym składu pokarmu w postaci utworzenia zw. Wypluwnika – punktu z możliwością przesyłania zasuszonych wypluwek do analizy,
  7. Działalność edukacyjną i promocyjno-wydawniczą: plakaty, fototapety, instrukcja sowia, stworzenie i prowadzenie strony internetowej projektu Bubobory w Lasach Państwowych, artykuły prasowe.

Opis projektu

Projekt dotyczy bezpośrednio edukacji pracowników 64 nadleśnictw, które wykazały obecność puchaczy podczas przeprowadzonej w 2006 roku inwentaryzacji przyrodniczej w LP. Podczas tej inwentaryzacji puchacz został objęty poszukiwaniami obok pięciu innych gatunków ptaków. Ze względu na trudności metodyczne zyskano dane dotyczące w większości jedynie przypadkowych obserwacji ptaków na terenie w/w nadleśnictw w ostatnich kilku latach. Bubobory to leśny projekt integracyjny i edukacyjny. Jego celem nie jest ponowna inwentaryzacja przyrodnicza stanowisk puchaczy, lecz wzbogacenie wiedzy i zdobycie umiejętności praktycznych dotyczących metod lokalizacji, monitoringu oraz ochrony najrzadszej polskiej sowy przez grupę zawodową tych leśników, którzy mają na zarządzanych przez siebie terenach stanowiska puchacza. Projekt będzie realizowany w latach 2008-2011. W 2008 r. został zrealizowany pod patronatem DGLP na terenie 5 nadleśnictw Pojezierza Drawskiego. Następnie planuje się bezpośrednimi działaniami edukacyjnymi objąć kolejno 56 nadleśnictw: w 2009 r. – 18 nadleśnictw nizinnych, w 2010 – 21 górskich, w 2011 – 17 nizinnych. Pośrednio projekt odnosi się również do osób, instytucji i miejsc eksplorowanych podczas 5 poprzednich edycji: parków narodowych, parków krajobrazowych czy sąsiednich nadleśnictw. Bubobory sprzyjają: wielopłaszczyznowej integracji lokalnych środowisk oraz instytucji, stałym kontaktom pomiędzy parkami a LP; wykorzystaniu edukacji ekologicznej do aktywizacji leśników-edukatorów; wdrażaniu praktycznych form ochrony w oparciu o zespoły fachowców różnych specjalności. Składają się z części: teoretycznej i kilku praktycznych. Część teoretyczna w postaci 5-godzinego szkolenia kameralnego ma miejsce w siedzibie nadleśnictwa. Kanwą jest ilustrowana prezentacja multimedialna nt. biologii sów leśnych, metod ich lokalizacji i działań ochronnych w terenie. Część praktyczna obejmuje następujące szkolenia w terenie: 1. nasłuchy puchacza (luty/marzec), 2. poszukiwania śladów obecności ptaków, gniazd lub młodych sów (maj/czerwiec), 3. instruktażową budowę 35 gniazd nadrzewnych w nadleśnictwach nizinnych (lipiec/sierpień).

Planuje się, że łącznie w latach 2009-2011 nasłuchy zostaną przeprowadzone przez 735 zespołów (ilość wszystkich leśnictw) na obszarze około 150 powiatów z 12 województw. Aż 46 nadleśnictw z 67 (68%) jest w różnym stopniu objętych Obszarami Specjalnej Ochrony Ptaków – Natura 2000. Warsztaty terenowe prowadzone wspólnie przez grupę leśników i ornitologa obejmą 50 wyjazdów terenowych w formie poszukiwań śladów obecności sów (wypluwki, pióra, resztki ofiar) w miejscach, w których słyszano ptaki. W warsztatach terenowych w formie budowy 35 gniazd nadrzewnych w rewirach ze stwierdzonymi dołkami naziemnymi puchaczy z populacji nizinnej weźmie udział po 5 osób z każdego wytypowanego nadleśnictwa. Bubobory mają realizować także elementy, które umożliwią stały kontakt (edukację permanentną) uczestników nowych i poprzednich edycji. Są to: prowadzenie przy LZD w Rogowie Sowoteki, stworzenie Wypluwnika oraz działalność edukacyjna i promocyjno-wydawnicza. Partnerami kluczowymi projektu są Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych oraz Komitet Ochrony Orłów.

Adresat

Projekt dotyczy aktywnej edukacji leśników, grupy zawodowej związanej ściśle z realnym i potencjalnym występowaniem najrzadszej sowy leśnej – puchacza. Stan rozpoznania i zachowania stanowisk tego gatunku w Polsce jest wysoce niewystarczający. Ze względu na bardzo duży stopień trudności w określaniu lokalizacji stanowisk iększości sów (noc, las, skryty tryb życia, kryptyczność), niewielką liczebność i zależność od gospodarki leśnej wskazana jest wzajemna edukacja środowisk leśników i biologów w tym zakresie. Wiele stanowisk mogłoby być skutecznie chronionych, pod warunkiem znajomości metod rozpoznawania obecności sów w terenie przez osoby bezpośrednio z nim związane i stosowanie działań gospodarczych w terminach i zakresie nieszkodzącym zachowaniu trwałości stanowisk puchaczy.

Cele projektu

  • Przekazanie wiedzy dotyczącej biologii, ochrony i rozpoznawania sów w formie bezpośrednich szkoleń kameralnych około 1000 osób, w tym 885 pracowników LP.
  • Nabycie umiejętności praktycznych w rozpoznawaniu sów po głosach w formie bezpośrednich warsztatów terenowych polegających na nasłuchach odzywających się sów łącznie przez 735 leśników.
  • Nabycie umiejętności praktycznych polegających na odkrywaniu śladów obecności sów w formie bezpośrednich warsztatów terenowych dotyczących wspólnych poszukiwań śladów obecności dorosłych lub młodych sów łącznie przez 150 leśników.
  • Zdobycie wiedzy na temat puchacza i programu w formie bezpośredniej (udział w szkoleniach/warsztatach) lub pośredniej (udział w konferencji – wysłuchanie referatów) w sumie przez 1610 osób: pracowników kadry inżynieryjno-technicznej LP z innych nadleśnictw niż objęte projektem, parków narodowych, parków krajobrazowych, uczelni wyższych i szkół średnich o profilu leśnym, NGO.
  • Utrzymanie stałego kontaktu pomiędzy beneficjentem a jednostkami bezpośrednio i pośrednio biorącymi udział w projekcie poprzez coroczne wypełnianie i wysyłanie do CEPL LZD w Rogowie kart stanowisk i wyplukowych (Sowoteka i Wypluwnik) oraz działalność wydawniczą i promocyjną.
  • Aktywizacja w formie przysłania co najmniej po 1 karcie stanowiska z min. 64 nadleśnictw, które wykazały występowanie puchacza podczas inwentaryzacji przyrodniczej w LP w 2006 r.
  • Stymulowanie budowania sztucznych gniazd dla puchaczy populacji nizinnej przez samych leśników w rewirach z lęgami naziemnymi.